شبکه معابر یکی از لایههای بسیار مهم و اساسی در بسیاری از تحلیلهای مکانی میباشد. آنالیزهایی چون یافتن بهترین مسیر، یافتن نزدیکترین سرویس (سرویس میتواند شامل ایستگاه آتش نشانی، جایگاه سوخت، مسجد، مدرسه، بیمارستان و غیره شود)، محاسبه سطح سرویس دهی، سرویس دهی به مجموعهای از سفارشها با استفاده از ناوگان حمل و نقل (به عنوان مثال توزیع شیر، جمعآوری زباله و یا توزیع روزنامه به کیوسک های سطح شهر) از شبکه معابر استفاده میکنند. برای انجام آنالیزهای فوق ابتدا باید دیتاست شبکه را ایجاد کنیم. تهیه و ورود برخی از توصیفات نظیر مسیر یکطرفه ، متر ، دقیقه ، دستهبندی راهها ، گردشها در دیتاست شبکه لازم میباشد. انجام تحلیل های مذکور مستلزم انجام مراحل ذیل جهت آماده سازی شبکه معابر خواهد بود:
۱- تعریف خیابانهای یکطرفه در دیتاست شبکه
۲- دسته بندی معابر و اختصاص فیلد سرعت به آنها و محاسبه مدت زمان رانندگی ۳- تعریف عوارض گردشی(Turn Features)
۴- تنظیم اتصالها (connectivity) در شبکههایMultimodal
۵- تعریف فیلد ارتفاع به منظور حل مشکل تقاطعهای غیرهمسطح
از آنجا که در شبکه معابر موجود شهر شیراز مسیرهای رفت و برگشت بلوارهای سطح شهر بصورت مجزا آورده شده است لذا جهت حرکت در این معابر دارای اهمیت می باشد علاوه بر این تعیین جهت حرکت در معابر یکطرفه نیز امری ضروری می باشد. این مسئله برای شبکه معابر شهر شیراز انجام گرفت. به منظور دسته بندی معابر از مطالعات ترافیکی دانشگاه شریف استفاده شد. بدین ترتیب معابر سطح شهر به ۵ نوع درون شهری که شامل ۱-دسترسی محلی ۲- جمع کننده پخش کننده ۳- شریانی درجه دو ۴-شریانی درجه یک ۵- تندراه شهری و سه نوع برون شهری فرعی، اصلی چندخطه جدا نشده و اصلی چند خطه جداشده (تندراه) دسته بندی گردید. همچنین معابری که پس سال ۷۸ نیز ایجاد شده بودند بر اساس نظر کارشناس سازمان ترافیک در دسته بندی فوق بروزرسانی شدند. بر همین اساس فیلدهای سرعت، مدت زمان رانندگی رفت و برگشت و چند فیلد دیگر به منظور ایجاد دیتاست شبکه ایجاد گردید. لازم به ذکر است لایه معابر موجود شهر شیراز بر اساس تصویر برداری سال ۱۳۸۶ تهیه شده است که پس از این تاریخ روگذرها و زیرگذرهای فراوانی در تقاطع های سطح شهر ایجاد شده اند؛ لذا تصمیم گرفته شد به منظور ایجاد اخذ نتیجه صحیح از آنالیزهایی که روی این شبکه قرار است انجام شود شبکه معابر در این تقاطع ها ویرایش و بروزرسانی شود. این امر نیز بدون برداشت زمینی صورت گرفت.
اما در دهه های اخیر اطلاعات ماهواره ای و تکنولوژی جدید سنجش از دور و سیستمهای اطلاعات جغرافیایی GIS، پیشرفت های چشمگیری داشته و به سیستم ها در بررسی های مختلف زمین از جمله در مدیریت شهری و ترافیک شهری و بهبود زندگی شهروندان نقش بسزایی داشته است.
بسیاری از طرح های توسعه ای به طور جدی به شبکه حمل و نقل وابسته هستند. اطلاعات معتبر در مورد زیر ساخت حمل و نقل شرط اصلی
برای بسیاری از تصمیم گیری ها در این زمینه میباشد.
از این رو لازمست اطلاعات معتبر و به روز به راحتی در دسترس باشد چرا
که نبود اطلاعات مناسب میتواند مانع از تصمیم گیری کلیدی به خصوص در مواقع بحرانی
گردد. بنابراین اطلاعات مربوط به شبکه های حمل و نقل و برنامه ریزیهای مربوطه که
از طریق نرم افزارهایی همچون EM2 و GETRAM و…صورت میپذیرد میبایستی برای ذخیره
و بازیابی و مدیرت و بررسی مرتبط جهت تلفیق با سیستم اطلاعات جغرافیایی به نرم
افزارهای این سیستم معرفی گردد. اغلب این دادههای مربوط به حمل و نقل شامل
ترددها، فهرست علائم، بررسی تصادفات و مسائل ایمنی راه ها و شرایط مسیرها و فهرست
طرحهای هندسی و موارد مشابه خواهد بود.
سیستم اطلاعات جغرافیایی الگوی جدیدی را برای ساماندهی اطلاعات و طراحی
سیستمهای اطلاعاتی ایجاد میکند که جنبه اصلی استفاده از مفهوم مکان به صورت پایهای
برای ایجاد سیستمهای اطلاعاتی جدید میباشد.